Om ontwerpers, aannemers, experten, … bij te staan bij de analyse van de bestaande toestand van een te renoveren gebouw werd een tool uitgewerkt, in de vorm van checklists.

Hierbij wordt aan de hand van doelgerichte vragen gefocust op de bouwtechnische aspecten (schade, aandachtspunten, …) en de bouwfysische randvoorwaarden (o.a. energiekarakteristieken).

De voornaamste bedoeling van de tool is een systematisch en gestructureerd overzicht van het gebouw te verkrijgen, om zo de renovatie-keuzes en -mogelijkheden hierop te baseren.

U kunt de checklists en het achtergronddocument downloaden via: https://www.renofase.be/checklist-bestaande-toestand/

De Ontwerpgids moet architecten en aannemers toelaten een doordacht renovatieplan met concrete maatregelen uit te werken. De Ontwerpgids bestaat uit 2 delen, die elkaar aanvullen:

• een ‘Plan van Aanpak’, dat ondersteuning biedt bij de ‘grote keuzes’: slopen of renoveren, integraal of gefaseerd werken, vastleggen van een energie-ambitie-niveau en een ventilatie-concept, manier van faseren & volgorde, …
• ‘Maatregelenfiches’ die per gebouwcomponent de keuze voor bepaalde renovatie-ingrepen ondersteunen. Deze fiches vertrekken van de bestaande toestand, bieden een overzicht van de mogelijke oplossingen met voor- en nadelen en geven een aantal richtlijnen richting uitvoering en aansluitingsdetails.

In deze documenten worden de momenteel beschikbare kennis en principes aangereikt voor gebruik in de praktijk.

U vindt deze documenten via: https://www.renofase.be/ontwerpgids/

 Dunne spouwen na-vullen?

Buitenmuren van bestaande gebouwen kunnen geïsoleerd worden door het opvullen van de spouw of door het plaatsen van buitenisolatie of binnenisolatie. Uitgaande van de huidige richtlijnen is het bij een aantal woningen onzeker of na-isolatie toepasbaar is. Onderzoek aan de hand van een uitgebreide meetcampagne en hygrothermische simulaties heeft aangetoond dat hoewel spouwen smaller dan 5 cm momenteel buiten het kwaliteitskader vallen, ze in het algemeen zonder problemen nagevuld kunnen worden met polyurethaan, minerale wol of EPS.

Bij EPS-parels moet men wel zeker zijn dat het buitenspouwblad volledig regendicht is. Door de beperkte spouwbreedte zal de warmteweerstand van de wand wel slechts beperkt verhogen. Ook bij houtskeletbouw blijkt het in principe mogelijk om na-isolatie toe te passen, maar enkel als het regenscherm perfect intact is, en per project wordt veiligheidshalve best een bouwfysische evaluatie uitgevoerd.

Hoe presteren innovatieve materialen voor binnenisolatie?

Voor heel wat gebouwen is binnenisolatie de enige manier om muren energetisch te renoveren. Om op de groeiende vraag te beantwoorden, zijn heel wat nieuwe en innovatieve isolatiematerialen op de markt gekomen. Binnen RenoFase lag de focus op capillair actieve isolatiematerialen, waarbij via metingen en simulaties werd nagegaan hoe deze materialen presteren ten opzichte van de klassieke systemen.

Wat met houten balken in combinatie met binnenisolatie?

Houten vloerbalken opgelegd in de gevel vormen een aandachtspunt wanneer de gevel langs de binnenzijde geïsoleerd wordt. Het eerste risico bestaat erin dat vochtige binnenlucht het balkuiteinde bereikt en er condenseert. Binnen RenoFase wordt de invloed van een luchtdichte aansluiting onderzocht om deze convectiestromen te vermijden. Het tweede risico omvat de slagregenbelasting. Het metselwerk kan immers trager drogen na het plaatsen van binnenisolatie. Indien er veel regen op de muur valt, bestaat er dus een risico op houtrot. Binnen RenoFase wordt nagegaan welke oplossingen (bv. naar materiaalkeuze of uitvoering) een gunstig effect hebben op het vochtgedrag van de houten balk.

U vindt de onderzoeksrapporten via deze link: https://www.renofase.be/onderzoek-na-isolatie/

Details

Een kwaliteitsvol resultaat bij de plaatsing van binnenisolatie tegen buitenmuren is sterk afhankelijk van hoe de isolatie-oplossing bij de bouwknopen (vloer, muur, schrijnwerk, …) wordt ontworpen en uitgevoerd.

Binnen RenoFase werden de voornaamste oplossingen, inzichten en aandachtspunten samengebracht in een eerste versie van een Praktijkgids rond Detaillering van binnenisolatie.

Innovatieve oplossingen voor renovatie

Om de ‘traditionele’ manier van uitvoeren te verbeteren, kan worden gezocht naar mogelijke nieuwe oplossingen die de nadelen van de bestaande manier van werken (complex, onverenig-baarheden, volgorde van werken, tijdrovend, quasi onuitvoerbaar, nadelige gevolgen voor andere prestaties) volledig of deels oplossen. Binnen RenoFase werd een ‘inventaris’ opgemaakt van innovatieve producten. Op basis daarvan werden een aantal sporen verder ontwikkeld.

U kunt het rapport  downloaden: RenoFase_WP4_OverzichtInnovaties_16.08.17

 Reno-Pro

Voor aannemer en architect is een webtool ontwikkeld die voor een bepaalde gebouwconfiguratie toelaat de kostenoptimale combinatie van renovatiemaatregelen te bepalen. Voor verschillende scenario’s worden investeringskosten, energiekosten en onderhoudskosten over een periode van bv. 25 jaar naast elkaar geplaatst. Op die manier wordt voor een beschikbaar budget, of voor een bepaald streefdoel (bv. E60) telkens de ideale maatregelenmix gezocht.

Specifiek hierbij is dat de investeringskosten in voldoende mate van detail ingevoerd kunnen worden, om zo de nodige graad van precisie te bekomen. Zo kunnen secundaire kosten (bv. het verplaatsen van regenwaterafvoeren of aanpassen van vensterbanken bij buitenisolatie) correct in rekening gebracht worden. Er werd rekening gehouden met de recentste wetenschappelijke inzichten om een realistische berekening van het energieverbruik mogelijk te maken, rekening houdend met o.a. rebound-effecten.

De tool wordt binnenkort beschikbaar via www.reno-pro.be.

 De Renovatiestarter

Het is belangrijk de bouwheer van bij het begin voldoende te informeren en te sensibiliseren over het belang, de mogelijkheden en beperkingen van stapsgewijze, doorgedreven energetische renovatie.

Een gebouw bestaat uit vele onderdelen die ook nog eens allemaal met elkaar verbonden zijn. Als je renoveert, moet je niet enkel een goede oplossing kiezen voor dat ene onderdeel, maar ook rekening houden met alle andere maatregelen die je later uitvoert.
Daarom werd vanuit de methodiek van het morfologisch schema de Renovatiestarter opgemaakt. Deze tool geeft een duidelijk overzicht van wat kan, waar je op moet letten, en hoe alles met elkaar verbonden is. Bouwheren kunnen aanduiden welke maatregelen ze interessant vinden en dit verzameld krijgen in een overzichtelijk document dat hen wordt doorgemaild. Op die manier kom je als bouwprofessional samen met de klant tot een globaal renovatieplan.

www.renovatiestarter.be

Financieren van energetische renovatie

Momenteel kan de kostenbesparing als gevolg van een energetische renovatie niet in rekening worden gebracht bij het bepalen van de afbetalingscapaciteit voor een renovatielening. Dit omdat de besparing die in werkelijkheid kan worden bereikt met een renovatie, gevoelig kan afwijken van de besparing die op theoretische manier kan worden berekend. De energiekostenbesparing wél in rekening brengen, zou toelaten om de opdrachtgevers die nu net niet voldoende kunnen lenen voor een grondige renovatie op basis van de klassieke inschattingswijze, d.w.z. op basis van het inkomen en zonder rekening te houden met het maandelijkse besparingseffect op de energiefactuur, over de streep te halen om meteen voldoende ver te gaan in de renovatie.

RenoSave laat toe om op basis van een aantal gegevens van het gebouw voor en na de renovatie een meer realistische energiebesparing te berekenen. Daarvoor is enkel de gemiddelde isolatiegraad en het verbruik voor verwarming en warm water, af te leiden uit een goede EPC-simulatie, nodig. De tool is gebaseerd op een statistische analyse van de verbruiksgegevens van 10 000 woningen. De simulatie-module laat de bank toe in te schatten welke energiekostenbesparing redelijkerwijs te verwachten valt en eventueel zijn leenvoorwaarden hierop aan te passen.

Een demo-versie is te vinden op www.renofase.be/renosave.